حق بیمه بیکاری چیست و چطور می‌توان آن را دریافت کرد؟

قانون بیمه بیکاری، راهکاری برای این شرایط دشوار و سخت اقتصادی است تا به کاهش فشار اقتصادی و روانی کمتر به فرد بیکار شده کمک اندکی کند. قانون بیکاری در سال ۱۳۶۹ تصویب شد و هدف از آن، حمایت و صیانت از حقوق کارگران برای ادامه زندگی و تامین مایحتاج معیشتی روزانه بوده است.

اگرچه در بسیاری از مواقع این خود شما هستید که تصمیم به استعفاء یا قطع همکاری با سازمان می‌گیرید؛ اما در برخی موارد، سازمانی که در آن مشغول به کار هستید بدون میل و رغبت شما و به‌صورت یک طرفه اقدام به قطع همکاری می‌‌کند.  قطع منبع درآمد تا پیدا کردن استخدام در شغل جدید و فشارهای اقتصادی و از سوی دیگر فشارهای روانی ناشی از این اتفاق ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در زندگی افراد شوند.

بیکاری در هر شرایط و زمانی وضعیت اشغال کارگران را تهدید می‌کند. به ویژه در حال حاضر که به خاطر بیماری همه گیر کرونا و تبعات و فشارهای اقتصادی ناشی از آن، بسیاری از کسب و کارها مجبور به تعدیل یا اخراج کارکنان خود شده‌‌اند؛ کارگران و کارمندان بیشتر از قبل با معضل «بیکاری» دست به گریبان هستند. در این وضعیت شاید قانون بیمه بیکاری تامین اجتماعی و حمایتی که از کارگران می‌کند تنها امیدی است که این افراد برای گذران زندگی به آن چشم دوخته‌اند.

در این مقاله جاب ویژن به شرایط دریافت این کمک هزینه، نحوه پیگیری و ثبت نام و… صحبت خواهیم کرد تا شما را با نحوه برخورداری از این حق قانونی خود بیشتر مطلع کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا در این مورد بیشتر توضیح بدهیم.

نحوه محاسبه مبلغ بیمه بیکاری؛ آیا این مبلغ برای همه کارگران یکسان است؟

مبلغ دقیقی که به عنوان بیمه بیکاری دریافت خواهید کرد برای هر فرد متفاوت است و به عواملی مثل آخرین حقوق دریافتی شما بستگی دارد. بر اساس قانون، مبلغی که سازمان تامین اجتماعی به شما پرداخت خواهد کرد؛ حداقل ۵۵% متوسط حقوق سه ماه اخیر و حداکثر ۸۰% از متوسط حقوقتان خواهد بود. البته اگر ۵۵% از متوسط حقوق ماهیانه شما کمتر از حقوق پایه وزارت کار باشد؛ مبلغ حق بیمه شما برابر با حداقل حقوق در آن سال خواهد بود.

حقوق سه ماه آخر شما و تعداد افراد تحت تکفل از جمله عواملی هستند که بر افزایش این کمک هزینه ماهیانه موثرند. هر فرد بیمه شده می‌تواند تا چهار نفر را تحت تکفل داشته باشد و  به‌ازای هر نفر ۱۰ درصد به دریافتی‌ مبلغ بیمه بیکاری افزوده می‌شود. البته سقف مبلغ پرداختی به شما همان ۸۰% متوسط حقوق خواهد بود.

برای ارائه درخواست بیمه بیکاری به چه مدارکی نیاز داریم؟

فردی که کار خود را از دست می‌دهد برای دریافت حق بیمه بیکاری قبل از هرچیز باید در سامانه جامع روابط کار ثبت نام کند؛ سپس برای احراز هویت به پیشخوان دولت یا شعب بانک رفاه کارگران مراجعه کند. بعد از احراز هویت مدارک موردنیاز را در سامانه بیمه بیکاری بارگذاری کرده و در خواست خود را تکمیل کند.

مدارک لازم برای ثبت نام بیمه بیکاری عبارتند از:

• ۴ قطعه عکس ۳*۴ جدید با زمینه روشن
• کارت پایان خدمت
• اصل و کپی قرارداد یک سال آخر یا رای صادرشده مبنی بر اشتغال
• دارا بودن حساب بیمه بیکاری
• یک جلد پوشه روغنی
• کپی از صفحه اول دفترچه بیمه
• نامه اخراج یا عدم نیاز کارفرما یا رای‌های صادرشده
• اصل و کپی مدارک تحصیلی و یا گواهینامه‌های دوره‌های فنی
• شناسنامه و کارت ملی

تا چه زمانی این مبلغ به فرد بیکار پرداخت می‌شود؟

عوامل متعددی مثل مدت سابقه بیمه و مجرد یا متاهل بودن، بر مدت زمان دریافت بیمه بیکاری تاثیرگذار خواهند بود. طبق قانون، با حداقل 6 ماه سابقه بیمه، این وجه را می‌‌‌توانید دریافت کنید؛ در حالی که قبلا اشاره شد که معمولا بعد از داشتن یک سال سابقه، واجد شرایط دریافت بیمه هستید. همچنین حداقل و حداکثر مدت دریافت این وجه، ۶ و ۵۰ ماه خواهد بود.

البته لازم به ذکر است مدت زمانی که بیمه بیکاری دریافت می‌کنید نیز به‌عنوان سابقه بیمه برای شما در نظر گرفته می‌شود. البته در مدت بیکاری مبالغ و مزایایی مثل عیدی، سنوات و ... که معمولا کارفرما موظف است پرداخت کند را دریافت نخواهید کرد.

بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق پیدا می‌کند؟

دریافت بیمه بیکاری مستلزم شرایط و قوانین خاصی است و هر کسی نمی‌تواند بعد از بیکار شدن این مبلغ را دریافت کند. قانون کار و بیکاری، شرایط خاصی را برای مشمولین دریافت بیمه بیکاری در نظر گرفته که تنها در صورتی که واجد شرایط باشید مشمول دریافت این حق خواهید بود. البته هر پرونده بیمه بیکاری توسط کارشناسان مربوطه مورد بررسی قرار می‌گیرد و هر ماه هم بازرسان سازمان به آدرس ثبت شده شما سرکشی خواهند کرد تا از حضور شما در خانه و عدم اشتغال، اطمینان حاصل کنند. مهمترین شرایط دریافت بیمه بیکاری عبارتند از:

• کارگر باید تابعیت ایرانی داشته باشد. لازم به ذکر است قانون بیمه بیکاری شامل حال مهاجران و افرادی که تابعیت غیر ایرانی دارند؛ نمی‌شود.
• کارگر باید حداقل یک سال سابقه بیمه داشته باشد. البته بر اساس قانون کار، داشتن شش ماه سابقه بیمه کافی است؛ اما طبق تجربه، داشتن یک سال سابقه کار برای دریافت مبلغ بیمه بیکاری ضروری به نظر می‌رسد. البته اگر وقوع حوادث غیرمترقبه باعث بیکاری شما بشود؛ نیازی به شش ماه سابقه بیمه ندارید و با گذشت هر میزان از زمان شروع به کار و سابقه بیمه، می‌توانید برای دریافت این مبلغ درخواست بدهید.
• بیکاری و از دست دادن شغل و بیکاری به‌صورت غیر خودخواسته به کارگر تحمیل شده باشد. طبق قانون، در صورتی که تغییرات ایجاد شده در محل کار، منجر به از بین رفتن واحد صنعتی یا تعدیل نیرو بشود یا به دلیل وقوع حوادث غیرمترقبه مثل کرونا بیکار شوید؛ می‌توانید از این امکان استفاده کنید.

حرف آخر

عوامل و شرایط متعددی ممکن است باعث بیکار شدن کارگران در مشاغل مختلف شود. گاهی خود شخص در این امر دخیل است؛ اما بسیاری از مواقع، بیکاری به‌صورت ناخواسته و از سوی کارفرما تحمیل می‌شود. در این شرایط، فشار اقتصادی همراه با فشار روانی ناشی از اخراج، شرایط دشواری را برای فرد بیکار ایجاد می‌کند.

در این مقاله از جاب ویژن در مورد بیمه بیکاری، شرایط دریافت آن و نحوه ثبت نام آن صحبت کردیم. دریافت این کمک هزینه می‌تواند کمک زیادی به شرایط زندگی شما در ایام بیکاری کند تا با آرامش بیشتری به دنبال فرصتهای شغلی بعدی باشید و زودتر بتوانید استخدام شوید.

لازم به ذکر است بیماری پاندمی کرونا و تعطیلی بسیاری از مشاغل هم به‌عنوان یکی از مصادیق شرایط غیرمترقبه و شرایط دریافت حق بیمه بیکاری شناخته می‌شود. بنابراین در صورتی که این بیماری موجب بیکاری شما شده؛ می‌توانید برای دریافت این کمک هزینه ثبت نام کنید.